Leverbot

Leverbot bij het paard

Een aandoening die steeds vaker bij paarden wordt gezien is leverbot. Deze parasitaire infectie geeft leverschade. De infectie wordt op het land opgelopen en kan niet direct van paard naar paard worden overgedragen. Leverbot komt met name voor bij runderen, schapen en geiten. Paarden met leverbot grazen dan ook meestal op land waar ook koeien, schapen en/of geiten hebben gelopen. Via hooi of kuilgras kan geen besmetting plaatsvinden.

Symptomen van leverbot

Leverbot veroorzaakt leverschade, de symptomen hangen dan ook samen met een niet goed functionerende lever; verminderd uithoudingsvermogen, vermageren, doffe vacht, soms gele of bleke slijmvliezen zijn de symptomen. Bij bloedonderzoek worden verhoogde leverwaardes gevonden.

De cyclus van de leverbot

Een met leverbot besmet dier (rund, schaap, geit etc) scheidt met de mest eieren uit. Eén volwassen leverbot kan per dag 4000 tot 7000 eieren produceren. Deze eieren komen op het land  en ontwikkelen zich tot trilhaarlarven, deze moeten binnen 24 uur na uitkomst de leverbotslak binnendringen om te overleven. In de slak ontwikkelen de larven door en na twee tot drie maanden verlaten de staartlarven de slak en hechten zich vast aan een grashalm. Ze verliezen hun staart en worden een besmettelijke cyste. Deze besmettelijke cyste (dus niet de slak) wordt met het gras opgenomen door het paard. In het darmkanaal ontwikkelt de cyste zich tot een leverbotje. Dit botje baant zich een weg dwars door de darmwand en gaat op zoek naar de lever. De jonge leverbot doorboort de lever om zich na enkele maanden als volwassen leverbot te nestelen in de galgangen. Ongeveer tien weken na de infectie start de eiproductie van de leverbot. De leverbot kan jaren in de galgangen in leven blijven en eieren produceren die met de mest op het land komen.

Preventieve maatregelen

Zonder leverbotslak is er geen leverbot infectie. Deze slak kan niet tegen droogte, een goede afwatering en bij nat weer weiden op hoger, droger land of eerder opstallen zijn zeer doeltreffende maatregelen bij de preventie van leverbot besmetting.

Behandeling

Om de leverbotten te doden is er geen middel geregistreerd voor het gebruik bij paarden. Wel zijn er middelen die gebruikt worden bij koeien, fasinex of tribex. Deze orale middelen doden de leverbotten.

Voorkom resistentie

Om resistentie te voorkómen is het van het grootste belang om het juiste gewicht van het dier te schatten of te meten, zodat de juiste dosis van het geneesmiddel wordt toegediend. Ter controle op het effect van een behandeling kan er drie weken na de behandeling mestonderzoek worden gedaan.

Zorg voor een goed herstel van de lever

De lever is niet alleen een belangrijke reiniger van het bloed maar speelt ook een cruciale rol bij de aanmaak van enzymen (samen met de alvleesklier), cholesterol en de afscheiding van gal. Daarnaast is de lever essentieel bij het op peil houden van de bloedsuiker- en vetzurenspiegel in het bloed. Het is tevens een opslagplaats van vitaminen. Veel klachten worden veroorzaakt door de ophoping van afvalstoffen in de lever.